บุคคลล้มละลาย คืออะไร ป้องกันอย่างไรถ้าไม่อยากโดนฟ้อง
คนไทยกำลังเผชิญปัญหาหนี้สินก้อนใหญ่ และหลายคนยังไม่สามารถหาวิธีจัดการปัญหาทางการเงินที่พบได้ และเมื่อไม่สามารถชำระหนี้สินได้ตามกำหนดก็อาจถูกฟ้องร้องและตกเป็นบุคคลล้มละลาย เพื่อป้องกันและหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดสถานการณ์ดังกล่าว ทุกคนจึงควรศึกษาข้อมูลและมีความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับการจัดการเงินและลดความเสี่ยงในการก่อหนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้เราโดนฟ้องล้มละลายจนกลายเป็นบุคคลล้มละลายได้
บุคคลล้มละลาย คืออะไร?
บุคคลล้มละลายคือ บุคคลคลธรรมดาหรือนิติบุคคลที่ศาลพิพากษาว่ามีหนี้สินมากกว่าทรัพย์สินที่มีอยู่ และไม่สามารถชำระหนี้ได้ตามที่กฎหมายกำหนด ศาลจึงมีคำสั่งให้บุคคลนั้นเข้าสู่กระบวนการล้มละลายตามกฎหมาย ซึ่งจะนำมาซึ่งข้อจำกัดทางกฎหมายในการใช้จ่ายทรัพย์สิน การประกอบธุรกิจ และสิทธิทางการเงินอื่น ๆ
ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นบุคคลล้มละลาย
สาเหตุของการเป็นบุคคลล้มละลายเกิดได้จากหลายปัจจัย ทั้งการใช้จ่ายเกินตัวจนเกิดการกู้เงินหรือการใช้บัตรเครดิตเพื่อซื้อสินค้าหรือบริการที่ไม่จำเป็นส่งผลให้เกิดภาระหนี้สะสม การลงทุนที่ล้มเหลว การค้ำประกันหนี้ของผู้อื่น ขาดการวางแผนทางการเงิน หนี้สินทางธุรกิจ หรือภาวะเศรษฐกิจที่ไม่คาดคิด โดยแบ่งแยกประเภทบุคคลล้มละลายได้ดังนี้
เป็นบุคคลธรรมดา มีหนี้สินมากกว่า 1 ล้านบาท
การโดนฟ้องล้มละลายในบุคคลธรรมดา จะเกิดขึ้นเมื่อบุคคลมีภาระหนี้สินมากกว่า 1 ล้านบาทขึ้นไป อาจทำให้ไม่สามารถชำระหนี้ได้ครบตามกำหนด ถ้าถูกเจ้าหนี้ฟ้องร้องต่อศาลให้ล้มละลาย และศาลเห็นว่ามีเหตุสมควรก็อาจมีคำสั่งพิทักษ์ทรัพย์เด็ดขาด ทำให้กลายเป็นบุคคลล้มละลาย
เป็นนิติบุคคล มีหนี้สินมากกว่า 2 ล้านบาท
สำหรับนิติบุคคล เช่น บริษัท ห้างหุ้นส่วนนิติบุคคล เมื่อมีหนี้สินรวมกันเกิน 2 ล้านบาท อาจถูกเจ้าหนี้ฟ้องร้องต่อศาลให้ล้มละลายได้เช่นกัน เมื่อนิติบุคคลถูกศาลสั่งให้ล้มละลาย จะส่งผลต่อกรรมการและบุคคลที่เกี่ยวข้อง ซึ่งอาจถูกเพิกถอนสิทธิบางประการได้ เช่น กรรมการอาจถูกตัดสิทธิในการดำรงตำแหน่งกรรมการ หรือผู้บริหารในนิติบุคคลอื่น ๆ เป็นระยะเวลาหนึ่ง
เป็นผู้ที่มีแนวโน้มมีหนี้สินล้นพ้นตัว หรือไม่มีความสามารถที่จะชำระหนี้ได้
บุคคลที่มีพฤติการณ์ว่ามีหนี้สินล้นพ้นตัว เช่น ถูกเจ้าหนี้ทวงถามบ่อยครั้ง ถูกฟ้องเรียกชำระหนี้หลายคดี ทรัพย์สินไม่พอชำระหนี้ หรือผู้ที่มีภาระหนี้สูงเกินกว่ารายได้ และทรัพย์สินที่มีอยู่ จึงไม่มีความสามารถมากพอที่จะผ่อนชำระหนี้ได้ตามปกติ บุคคลที่เข้าลักษณะดังกล่าวนี้ เจ้าหนี้อาจยื่นฟ้องต่อศาลให้ล้มละลายได้
การเป็นบุคคลล้มละลายมีผลกระทบต่อชีวิตอย่างไร
การเป็นบุคคลล้มละลายส่งผลกระทบต่อชีวิตในหลายด้านทั้งการสูญเสียทรัพย์สิน การถูกจำกัดสิทธิทางการเงิน ผลกระทบต่อประวัติทางการเงิน การจำกัดสิทธิในการประกอบอาชีพ ความเสียหายต่อชื่อเสียง รวมถึงความเครียดทางจิตใจ ทั้งนี้กฎหมายยังจำกัดสิทธิบางอย่าง ดังนี้
- ไม่สามารถทำนิติกรรมใด ๆ ได้ทั้งสิ้น รวมไปถึงธุรกรรมการเงินต่าง ๆ เช่น การเปิดบัญชีธนาคาร การโอนเงิน การถอนเงิน เป็นต้น
- ไม่สามารถสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือดำรงตำแหน่งทางการเมือง รวมถึงไม่สามารถรับราชการ หรือถ้ากรณีรับราชการอยู่แล้วก็จะต้องออกจากราชการ หรือกรณีที่เป็นพนักงานบริษัทเอกชนก็จะต้องออกจากงานในกรณีที่บริษัทนั้นกำหนดว่าพนักงานของตนต้องไม่เป็นบุคคลล้มละลาย
- ไม่สามารถดำรงตำแหน่งในบริษัท หากมีความจำเป็นจะต้องได้รับอนุญาตจากศาลเสียก่อนจึงจะดำรงตำแหน่งได้
- ไม่สามารถเดินทางไปต่างประเทศได้ หรือหากมีความจำเป็นจะต้องขออนุญาตจากเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ก่อน โดยแจ้งต่อเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์ว่าจะเดินทางไปที่ไหน กี่วัน และบุคคลที่สามารถติดต่อได้ในขณะที่อยู่ต่างประเทศ อย่างไรก็ดี การอนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศได้หรือไม่ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของเจ้าพนักงานพิทักษ์ทรัพย์
การพ้นสภาพจากบุคคลล้มละลายมีข้อกำหนดอย่างไรบ้าง?
ถึงแม้ว่าการเป็นบุคคลล้มละลายจะส่งผลกระทบต่อชีวิตในหลายด้าน แต่กฎหมายก็ให้โอกาสในการฟื้นฟูทางการเงินได้ เมื่อบุคคลล้มละลายสามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดทางกฎหมายในการชำระหนี้ โดยหลังจากศาลสั่งให้เป็นบุคคลล้มละลายจะมีกำหนดระยะเวลา 3 ปี เมื่อครบกำหนดจะถูกปลดจากการเป็นบุคคลล้มละลาย โดยมีขั้นตอน คือ บุคคลล้มละลายต้องติดต่อกับเจ้าหน้าที่พิทักษ์ทรัพย์ เพื่อขอปลดจากการเป็นบุคคลล้มละลาย เมื่อมีคำสั่งปลดแล้วก็จะสามารถทำธุรกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติ ทั้งนี้คำสั่งปลดจากการล้มละลายจะส่งผลให้บุคคลล้มละลายหลุดพ้นจากหนี้สินทั้งปวง ยกเว้นหนี้สินที่เกี่ยวข้องกับภาษีอากร หรือหนี้สินที่เกิดจากการทุจริตฉ้อโกงของบุคคล
วิธีป้องกันหากไม่อยากโดนฟ้องล้มละลาย
การเป็นบุคคลล้มละลายเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตอย่างมาก การวางแผนทางการเงินที่ดีจึงเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้น และนี่คือวิธีป้องกันถ้าไม่อยากโดนฟ้อง
- เช็กสุขภาพการเงิน ทำบันทึกรายรับและรายจ่ายอย่างละเอียด รวมถึงเก็บเงินสำรองเผื่อในสถานการณ์ฉุกเฉิน ไม่ให้มีภาระเพิ่มในยามวิกฤติ
- วางแผนการเงิน ตั้งงบประมาณในการใช้จ่ายและออมเงินอยู่สม่ำเสมอ
- บริหารจัดการหนี้ มีแผนการชำระหนี้ที่แน่นอน ชำระหนี้ตรงเวลา และหลีกเลี่ยงการก่อหนี้ใหม่
- ลงทุนอย่างรอบคอบ หากอยากลงทุน ควรศึกษาอย่างรอบคอบและกระจายความเสี่ยง
สำหรับผู้ที่สนใจเช็กสุขภาพและเริ่มวางแผนการเงิน มาเริ่มต้นได้ที่ FinFit การเงินฟิต ชีวิตแข็งแรง แคมเปญใหม่จากกรุงไทย ที่จับมือกับ 6 กูรูทางการเงิน เพื่อเช็กสุขภาพการเงินพร้อมเทรนคุณให้มีสุขภาพทางการเงินที่แข็งแรง สามารถวางแผนการเงินให้เป็นและจัดการปัญหาได้ถูกจุด เริ่มเช็กสุขภาพการเงินได้ที่ https://krungthai.com/finfit
