“ท่ามะโอ” ชุมชนเก่าแก่ นับตั้งแต่ก่อตั้งเมืองเขลางค์นคร ตั้งอยู่ในตำบลเวียงเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ในอดีตมีต้นมะโอ หรือส้มโอใหญ่ ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติบริเวณริมแม่น้ำ จึงกลายเป็นสัญลักษณ์เรียกแทนชื่อหมู่บ้านว่า “ท่ามะโอ” ชุมชนแห่งนี้มีความรุ่งเรืองในยุคอุตสาหกรรมการค้าไม้สัก โดยปรากฎหลักฐานสะท้อนผ่านสถาปัตยกรรมการสร้างอาคารบ้านเรือน รวมถึงวัดวาอารามอายุหลายร้อยปี ล้วนเชื่อมโยงประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมที่ผสมผสานของคนหลากหลายเชื้อชาติที่เคยอาศัยอยู่ในชุมชนนี้ อาทิ วัดประตูป่อง กำแพงเมืองโบราณ และกู่เจ้าย่าสุตา
ปัจจุบัน ชาวบ้านในชุมชนท่ามะโอยังคงรักษาวัฒนธรรม และประเพณีท้องถิ่น ผ่านการหล่อหลอมอยู่ในวิถีชีวิตที่เรียบง่าย พร้อมเปิดบ้านต้อนรับผู้มาเยือน เพื่อร่วมสัมผัสประสบการณ์ ผ่านกิจกรรมที่หลากหลาย อาทิ การนั่งรถราง ปั่นจักรยานชมวิถีชุมชน สร้างสรรค์งานหัตถกรรมพื้นบ้าน รวมถึงลิ้มลองอาหารพื้นถิ่นที่บรรจงปรุงแต่งด้วยวัตถุดิบในชุมชน และสืบทอดเป็นภูมิปัญญาที่ยังคงรักษารสชาติอันเป็นเอกลักษณ์จากรุ่นสู่รุ่น
แกงฮังเล : อาหารพื้นถิ่นของกินพื้นบ้าน ที่มีชื่อเสียงของชุมชนท่ามะโอ ด้วยส่วนผสมของเครื่องเทศคุณภาพผสมผสานสูตรที่ได้รับการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น น้ำแกงจึงมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว เข้มข้นด้วยเครื่องเทศและสมุนไพรหลายชนิด ให้รสชาติกลมกล่อม เริ่มต้นด้วยการคัดสรรเนื้อหมูสามชั้นหรือหมูติดมันหั่นชิ้นพอเหมาะ นำมาหมักผงฮังเลให้เข้าเนื้อใส่น้ำพอขลุกขลิก นำขึ้นตั้งไฟ เคี่ยวให้น้ำแกงเข้าเนื้อจนหมูเปื่อยนุ่ม จากนั้นจึงใส่เครื่องเทศ เช่น ขิง กระเทียม หัวหอม ปรุงรสด้วยน้ำมะขามเปียก น้ำปลา และน้ำตาลปึก เคี่ยวให้รสชาติเครื่องแกงซึมเข้าเนื้อ ยกลงพร้อมเสิร์ฟคู่กับข้าวสวยร้อน ๆ
แกงฮังเล จะมีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ ทั้งเปรี้ยว หวาน เค็ม และเผ็ดเล็กน้อย ถือเป็นอาหารจานสำคัญที่ได้รับความนิยมในงานประเพณีและเทศกาลต่าง ๆ ที่ได้รับการสืบทอด และอนุรักษ์เป็นวัฒนธรรมอาหารพื้นบ้านของชุมชนท่ามะโอ หนึ่งในเมนูเด็ดที่นักท่องเที่ยวต้องมาลิ้มลองและลงมือเรียนรู้วิธีการทำ เพื่อร่วมสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมด้านอาหารที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น
แกงสี่เปี่ยน : หรือบางท้องถิ่นเรียกว่า "แกงสี่เกลอ" เป็นอาหารจากภูมิปัญญาของชาวไทใหญ่ “สี่” ในภาษาพม่าแปลว่า น้ำมัน “เปี่ยน” แปลว่า ออก สี่เปี่ยน จึงเป็นอาหารในรูปแบบของแกงโดยคั่วด้วยไฟอ่อนๆ เพื่อให้เกิดการแตกมัน แล้วเนื้อสัตว์เข้าไปผัดรวมกับพริกแกงที่ปรุงพิเศษด้วยลูกซัดและเมล็ดผักชีคั่วให้หอมในน้ำมัน เมื่อเนื้อสัตว์สุกพอดีจึงใส่มันฝรั่งและหอมหัวใหญ่ลงไปเคี่ยวให้เปื่อย รสชาติเข้มข้น กลมกล่อมเข้าเนื้อ และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ถือเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมในงานบุญ งานบวช หรือเทศกาลต่าง ๆ ของชุมชน แกงสี่เปี่ยน จึงเป็นเหมือนสายใยที่เชื่อมโยงความรักความความสามัคคีของผู้คนในชุมชน ที่ร่วมใจกันปรุงเพื่อปลุกพลังการอนุรักษ์ประเพณีท้องถิ่นให้คงอยู่คู่ชาวบ้านในชุมชนด้วยความอบอุ่น
สนใจท่องเที่ยวชิมอาหารติดต่อ : คุณประทีป
ผู้แทนชุมชนท่ามะโอ จังหวัดลำปาง
โทรศัพท์ 081-950-9098
